استراتژی اصولگرایان برای انتخابات آینده.
حسین کنعانی مقدم
تا انتخابات مجلس راه زیادی ‌مانده، ولی ظاهرا همه از همین روز‌ها به فکر افتاده‌اند تا طرح‌های خودشان را برای انتخابات مجلس عملی کنند. انتخابات مجلس دهم هر چقدر هم که دور باشد، ‌صندلی‌های سبز بهارستان، همه را به تلاش انداخته ‌تا بتوانند در انتخابات آینده پیروز نهایی باشند.

، اسفند ۹۴ انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود؛ بنابراین، هنوز ۱۵ ماه تا آن انتخابات ‌مانده، ولی اخبار این انتخابات داغ داغ است. درباره رویکرد اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در صحنه انتخابات، پرس‌‌ها و گمانه‌زنی‌های زیادی به وجود آمده است؛ اصلاح‌طلبان چه می‌کنند؟ اصولگرایان‌ یا مستقل‌ها چه می‌کنند؟

ناطق نوری برای انتخابات خواهد آمد؟ آیا او محوریت اصولگرایان را بر عهده می‌گیرد یا در لیست اصلاح‌طلبان و اعتدالیون قرار می‌گیرد؟ آیا اصولگرایان به اجماع می‌رسند؟ آیا عارف سر‌لیست اصلاح‌طلبان خواهد شد؟ و... اینها سؤالاتی است که بسیاری از فعالان سیاسی و تحلیل‌گران در تلاش برای پاسخگویی به آن هستند.

در همین زمینه حسین کنعانی مقدم، دبیرکل حزب سبز ایران و از تحلیلگران مسائل سیاسی در گفت‌و‌گو با تابناک به بررسی مسائل انتخابات آینده مجلس و همچنین رویکرد انتخاباتی اصولگراها پرداخته است.

عده ای از تحلیلگران معتقدند، برخی اقدامات دولت در زمینه های مختلف رنگ و بوی انتخاباتی دارد. نظر جنابعالی در مورد فعالیت های دولت در زمینه انتخابات اینده مجلس چیست؟

به نظر می رسد که از سخنرانی اقای روحانی در مراسم 16 آذر امسال، کلید رقابت های انتخاباتی مجلس آینده زده شده است. با مسائلی که در آن مراسم مطرح شد؛ نشان دادکه دولت هنوز باورش نشده است که در انتخابات قبلی ریاست جمهوری پیروز شده است. در واقع سخنان دولتی ها بیشتر جنبه رقابتی دارد. این در حالی است که دوره رقابت تمام شده است و باید به رفاقت ها پرداخت.

همیشه این که دولت ها وارد بحث انتخابات شوند؛ یک آفت بوده است و باعث شده است که هر دولتی چه اصولگرا، اصلاح طلب و اعتدالی این شائبه را ایجاد کنند که دولت ها می خواهند از قدرت و نفوذ سیاسی خودشان برای کمک به جریان حاکم دولتی بهره بگیرند تا مجلس را همسو و همراه خودشان قرار بدهند. این موضوع ممکن است باعث این شود که مردم مشارکتشان در انتخابات کاهش پیدا کند و احساس کنند دولتی که ناظر بر انتخابات است و باید جنبه اجراییات انتخابات را بر عهده داشته باشد؛ نقش تعیین کننده سرنوشت انتخابات را بر عهده گرفته است. وقتی که دولت جناح خاصی را تقویت می کند؛ این موضع ممکن است؛ سلامت انتخابات را زیر سئوال ببرد.

کلید خوردن زودهنگام انتخابات می تواند مثمر ثمر باشد؟

کلید خوردن زود هنگام انتخابات می تواند فوائد و مضراتی داشته باشد. وقتی فضای انتخاباتی در کشور به وجود می آید، خیلی از جریانات سیاسی سعی می کنند که خودشان را در عرصه سیاسی با عناوین مختلف و ابزار مختلف به صحنه بیایند و از فضای مستعد انتخاباتی استفاده کنند. مثلاً دولت وقتی که در راس مذاکرات 5+1 است، نباید خودش را درگیر جناح بندی های سیاسی و انتخابات بکند.

از یک طرف احزاب و تشکلات سیاسی نیز برای ایجاد و بررسی شرایط انتخاباتی و همچنین تشویق مردم برای حضور در انتخابات به عنوان رای دهنده و چه به عنوان انتخابات شونده می توانند از آغاز زودهنگام انتخابات بهره ببرند. ولی به هر جهت اگر بنا باشد فضای دولتی و نهادهای اجرایی که مسئولیت نظارتی دارند؛ مانند مجلس شورای اسلامی فضای آنها نیز انتخاباتی شود و بحث انتخاباتی باشد؛ آفتی است که قبلاً هم ما دچار آن شدیم و ضررهای آن متوجه کشور شده است.

آقای نوبخت اعلام کرده است اگر قرار باشد دولت در انتخابات شرکت کند از راهکار خودش وارد خواهد شد؟ نظر شما در این مورد چیست؟

این فرض غلطی است که مطرح شده است. حیطه وظایف دولت شرکت در انتخابات نیست. دولت به عنوان مجری انتخابات است که باید تمام تلاش خود را برای برگزاری انتخابات پرشور و آزاد کند. اما اگر دولت بخواهد در انتخابات به عنوان یک جریان سیاسی مداخله کند؛ قطعا این یک نوع تفکر انحرافی است. متاسفانه اگر این تفکر شکل بگیرد؛ مجدداً ما با یک مجلس روبرو خواهیم شد که وکیل الدوله ها در آن خواهند بود.

در این میان که به زعم برخی، دولتی ها در پی اقدامات در حوزه انتخابات هستند؛ ایا اصولگرا ها برای انتخابات آینده برنامه ای دارند؟

من دودی از دودکش اصولگریان نمی بینم. متاسفانه برخلاف بحث هایی که مطرح می شود ظاهرا یا مسیر این دودکش بسته شده است یا در آن آتشی وجود ندارد. اگر واقعاً اصولگرایان بخواهند در صحنه رقابت های انتخاباتی آینده فعال حضور داشته باشند و به تکلیف خودشان عمل بکنند که تکلیف ملی و دینی است؛ باید ساز و کارهای مناسب با شرایط جدید کشور را دنبال کنند. حداقل ما نیازمند دو تا سه جبهه سیاسی قوی در بین اصولگرایان هستیم که بتوانند جریان های مختلف اصولگرا و معتدل را تحت پوشش یک ساختار تشکیلاتی قرار بدهند. در واقع دیگر لویه جرگه، ریش سفیدی و شیخوخیت کارآمدی خود را از دست داده است و باید انگیزه های لازم برای مشارکت احزاب و تشکل های حزبی انتخاباتی را بر اساس اصول سازمانی و تشکیلاتی ریخته شود و ما باید کم کم شاهد این باشیم که افراد از درون احزاب و تشکل ها بیرون بیایند. باید تشکل های سیاسی برای مسئولیت هایی مثل قانون گذاری و مسئولیت های اجرایی کشور ساخته و پرداخته شوند. این که با موج ایجاد کردن و موج آفرینی بخواهیم ساختار سیاسی کشور را شکل بدهیم به نظر می رسد باز داستان آزمون و خطاست که نتیجه ای نخواهد داشت.

آقای محمد جواد حق شناس یکی از اصلاح طلبان در گفت و گو با تابناک در رابطه با استراتژی اصلاح طلبان؛ مهمترین نگرانی اصلاح طلبان از انتخابات آینده را صحبت های اخیر آقای جنتی در مورد انتخابات می دانست که نگران رد صلاحیت ها با نگاه اقای جنتی بود. نظر شما در مورد نگرانی ها اصلاح طلبان چیست؟

من خدمت ایشان ارادت دارم و در جلسات مختلف با ایشان نشست و برخواست داریم. این که ممکن است اتفاقاتی بیفتد و یا ممکن است، اصلاح طلبان رد صلاحیت شود و یا ممکن است جلوی اصلاح طلبان گرفته شود؛ این همان تئوری توطئه توهم است که کارآمدی خودش را از دست داده است. اگر افراد بخواهند برای جا انداختن جریانات سیاسی خودشان با مظلوم نمایی وارد صحنه شوند ملت ایران به این نوع ترفندها کاملاً آشنا هستند. اصلاح طلب ها اول باید به خودشان بپردازند و خودشان را اصلاح کنند و اگر اصلاح شوند خوب قطعاً مردم به آنها استقبال می کنند و این مسائل مطرح نخواهد بود.

در عین حال به نظر می رسد این گونه صحبت ها یک نوع پیش داوری است و زمینه های آغاز یک درگیری انتخاباتی را فراهم می کند و با این اقدامات عملاً دامن رقیب را از الان لکه دار می کنیم. این نوع رقابت ها، رقابت های اخلاقی نیست. کشور ما بعد از بیش از 35 انتخابات راه خودش را پیدا کرده است و این انحرافاتی که ممکن است در بحث مسائل انتخاباتی شکل بگیرد؛کم است و تاثیری در نتایج انتخابات نخواهد داشت. بالاخره در هر کشور ممکن است در مسائل انتخاباتی مشکلاتی به وجود بیاید. این ها اکثراً تاثیری در نتایج انتخابات ندارد. شورای نگهبان نیز بر اساس تکلیف هم شرعی و هم قانونی که بر عهده دارد؛ امانت دار رای مردم است.


شما مهمترین نگرانی اصولگراها را چه می دانید؟

نگرانی اصلی این است که جریانات سیاسی که جایگاه چندانی در بین مردم ندارند با آویزان شدن به دولت سعی بکنند که از قدرت دولت به نفع خودشان استفاده کنند و دولت را وارد مسائل انتخاباتی کنند که هم به ضرر دولت است و هم به ضرر جریانات سیاسی خواهد بود. این اقدامات می تواند فضای انتخابات را به سمت غبار آلودی شدن حرکت دهد.

اصلاح طلبان معتقدند که ائتلاف نانوشته میان آقایان هاشمی- ناطق نوری و خاتمی می تواند آنها را به پیروزی برساند. نظر شما چیست؟

ائتلاف این افراد بیشتر جنبه یک جبهه سیاسی دارد تا یک ائتلاف انتخاباتی . چون ائتلاف انتخاباتی فقط در زمان انتخابات شکل می گیرد اما این مجموعه ای که مطرح کردید بیشتر یک جبهه سیاسی است که در حال شکل گیری است. بدیهی است که نیروهای سیاسی در مقاطع خاصی به یک اجماع سیاسی با یک هدف مشخص به عنوان یک جبهه سیاسی آغاز به کار می کنند.

راهکار اصولگرایان برای انتخابات آینده چیست؟

روش های قبلی اگر آسیب شناسی شود، کارایی خودشان را از دست دادند. مثلاً این که لیست ها به مردم برای رای دادن تحمیل شود ، این روش خوب نیست. مردم باید شناخت کامل به افرادی که رای می دهند پیدا کنند ؛ چون یک تکلیف شرعی و قانونی است و پیروی از لیست هایی که فقط با سرلیست های معروف هستند، خصوصاً در شهرهای بزرگ مثل شهرهای بزرگ جفا در حق نیروهای سیاسی و انقلاب است.

روش گزینشی، حذفی و اضافه هایی که شب های آخر اتفاق می افتد؛ عمدتاً بر اساس یک نوع معامله سیاسی شکل می گیرد. این روش ها خوب نیستند. البته ممکن است در بعضی از مقاطع جواب داده باشد ولی صدماتی که بعدا به ساختار سیاسی کشور می زند جبران ناپذیر است.

متاسفانه ادبیات سیاسی ما دچار یک نوع سردرگمی در باب استفاده از واژه های سیاسی شده است و واژه های سیاسی را در جای درستی استفاده نمی کنند از جمله این واژه ها استفاده از واژه ائتلاف است که برخی دوستان اصولگرا استفاده می کنند.

یکی از این فعالیت ها رقابت های سیاسی است که متناسب با شرایط احزاب و گروه های سیاسی این رقابت را تنظیم می کند.

فعالیت دیگر هماهنگی بین حزبی است در برخی موضوعات میان چند حزب و گروه یک نوع هماهنگی شکل می گیرد تا اقدام هماهنگی را مثلا در باب خاصی با یکدیگر اتخاذ کنند. یک فعالیت دیگر در عرصه سیاست اتحاد است که برخی احزاب با یکدیگر جبهه مشترک متحدی را تشکیل می دهند در مقابل رقیب فکری و سیاسی خود. یک نوع فعالیت دیگر هم توافق است که که مثلا در تشکیل دولت ها چنین توافقی شکل می گیرد و چون اکثریت آرا کسب نشده است دولت توافقی تشکیل می دهند.

اما فعالیت دیگر ائتلاف است که این نوع فعالیت هم معمولا برای تشکیل دولت ها با هدف در کنار هم قرار گرفتن عقاید و نظرات مختلف تشکیل می شود. بنابراین هر کدام از این واژه ها در جای خود دارای تعاریف مشخصی است و باید دید که آیا این واژه ها در جای درستی استفاده می شود یا خیر. اینکه دوستان مدعی اند که به دنبال ائتلاف با جبهه پایداری در انتخابات مجلس آینده هستند منظور و مرادشان از ائتلاف چیست و با چه هدفی قرار است چنین ائتلافی ایجاد شود.

بنابراین به غیر از اینکه به لحاظ شکلی ائتلاف اصولگرایان با جبهه پایداری دارای ایراد است، به لحاظ محتوایی هم ایرادات جدی نسبت به آن وارد است به خصوص با اقداماتی که توسط آقای تقوی صورت می گیرد. وی افزود: آقای تقوی که تلاش دارد یک نوع اتحاد و همگرایی را میان اصولگرایان در انتخابات مجلس آینده ایجاد کنند، در جلسات هفته های گذشته با آقای مصباح یزدی که گویا هنوز هم ادامه دارد تلاش داشته اند که جبهه پایداری را به محور جریان اصولگرایان در انتخابات آینده تبدیل کند که به این اقدام هم ایراد محتوایی جدی وارد است.

دوستانی که به دنبال ائتلاف و یا فهرست مشترک با جبهه پایداری هستند بهتر است به حافظه تاریخی خود رجوع کنند و شاید به یاد بیاورند که در انتخابات مجلس گذشته چه جریانی تلاش های آیت الله مهدوی کنی برای ایجاد اتحاد میان اصولگرایان را ناکام گذاشت.

آیا قرار است بار دیگر با همان جریانی که در انتخابات مجلس گذشته تلاش برای اتحاد میان اصولگرایان را ناکام گذاشت چنین ائتلافی شکل بگیرد. یعنی قرار نیست هیچ درسی از گذشته گرفته شود.

اگر قرار باشد که تلاش جبهه پایداری معطوف به بازگرداندن محمود احمدی نژاد به عرصه سیاست باشد که شواهد و قرائن همین را نشان می دهد ائتلاف، همکاری هماهنگی و یا هر تعریف دیگری میان اصولگرایان و جبهه پایداری از هم اکنون محکوم به شکست است