وحشت دلواپسان از تحرکات انتخاباتی اعتدالیون نزدیک به دولت /«اعتدال و توسعه»؛باز هم دست راست هاشمی در انتخابات می‌شود؟ 
باید دید که طرفداران روحانی می‌توانند مجلسی همراه را با او را شکل بدهند یا مخالفان دولت کرسی‌های مجلس دهم را فتح خواهند کرد.

بعد از دوم خرداد سال 76، حسن روحانی و جمعی از سیاستمداران میانه رو که هم نزدیک به راست گرایان بودند و هم اصلاح طلبان، تصمیم گرفتند جریان و حزب تازه‌ای را تاسیس کنند.

حزبی که در سال 78 با مدیریت دبیر شورای عالی امنیت ملی آن زمان ایرانی یعنی حسن روحانی شکل و اعتدال و توسعه نام گرفت.

محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی رفسنجانی، محمود واعظی، حسین موسویان، سید احمد زرهانی، مرتضی محمدخان،مجید قاسمی، صلاح‌الدین دلشاد، محمد حسن تولایی و زهرا پیشگاهی‌فرد از اعضای اصلی این حزب بودند. در آن زمان از حزب اعتدال و توسعه به عنوان بال راست هاشمی رفسنجانی و از حزب کارگزاران به عنوان با چپ هاشمی رفسنجانی یاد می‌کردند.

این حزب سیاسی بعد از تاسیس در انتخابات‌های مختلف اعم از مجلس و ریاست جمهوری فعالیت‌های جدی داشت و حتی توانست در هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی برخی از اعضای خود را راهی مجلس کند. سیدرضا اکرمی، امیررضا خادم، رضا طلایی نیک، علی رضا محجوب از جمله این افراد بودند.

انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اما داستان دیگری را برای این حزب رقم زد. زعیم این جریان سیاسی یعنی حسن روحانی توانست با پیروزی بر رقبای انتخاباتی خود به نهاد ریاست جمهوری راه پیدا کند و ریاست قوه مجریه را به عهده بگیرد. حضور روحانی در راس قوه مجریه باعث شد تا بسیاری از چهره‌های سرشناس حزب اعتدال و توسعه مانند نوبخت، نعمت زاده، واعظی و مرتضی بانک وارد دولت شوند و پست‌های مهمی را در اختیار بگیرند.

بعد از پایان یک سالگی دولت و آغاز زمزمه‌های سیاسی در مورد انتخابات مجلس دهم، ناظران سیاسی از حضور با قدرت حزب اعتدال و توسعه در انتخابات مجلس سخن به میان آوردند.

همین سخنان و حضور چهره‌های سرشناس حزب اعتدال و توسعه در دولت باعث شده تا جریان‌های مخالف دولت بر طبل احتمال دخالت دولت در انتخابات مجلس بکوبند و بگویند احتمال سواستفاده از منابع دولتی به نفع یک جریان خاص در انتخابات مجلس وجود دارد. نمایندگان اصول گرای نزدیک به طیف مخالفان دولت در مجلس از جمله کسانی هستند که در این ماه‌ها بیشترین اخطار را در این مورد مطرح کردند.

آصفری یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس و چهره نزدیک به پایداری ها و دلواپسان سیاست ایران با هشدار در مورد احتمال دخالت دولتی‌ها در انتخابات مجلس می گوید« برخی مسئولان دولتی که مسئول ساماندهی ستادهای انتخابات هستند، با نمایندگان ادوار هم جلساتی داشتند که نمایانگر دخالت دولت در روند انتخابات است و این اقدامات موجب می شود سلامت انتخابات زیر سئوال برود.»

این هشدارها باعث شد تا محمدرضا نوبخت به این سخنان واکنش نشان بدهد و بگوید:«به علت مشغله فراوان فرصت برای کار انتخاباتی ندارم. بنا داریم با انتقال تجربه به نسل جوان و آموزش، آن‌ها را برای فعالیت در برنامه‌های سیاسی و… آماده کنیم.»

آنچه مشخص است رقبای انتخاباتی روحانی از فعالیت‌های حزب اعتدال و توسعه در انتخابات مجلس، وحشت دارند و می‌ترسند این حزب با امکانات دولتی روند انتخابات را به نفع خود تغییر دهد. مسئله‌ای که در این میان قابل توجه است آن ست که رئیس جمهور روحانی تاکید بسیاری به بی طرفی دولت در انتخابات مجلس دارد و همانطور که مشاهده شد محمدرضا نوبخت نیز از عدم ورود به انتخابات مجلس سخن به میان آورده است. به نظر می‌رسد مخالفان دولت سعی دارند با ربط دادن فعالیت‌های سیاسی حزب اعتدال و توسعه به دولت، رئیس جمهور را متهم به دخالت در انتخابات کنند. دخالتی که می‌تواند برخلاف نص صریح قانون اساسی باشد.

بر طبق قانون دولت خود نمی‌تواند لیستی را برای انتخابات مجلس آماده کند اما قطعا نیروهای نزدیک به روحانی که در خارج از دولت و در قالب احزاب مختلف حضور دارند سعی می‌کنند با حمایت از سیاست‌های روحانی کرسی‌های مجلس دهم را به خود اختصاص دهند. این رفتار در تمام دولت‌های قبل نیز وجود دارد و نیروهای نزدیک به رئیس جمهور سعی می‌کردند مجلس را در اختیار خود بگیرند تا رئیس جمهور بتواند راحت سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی خود را پیاده کند.

میرحسین موسوی و مجلس سوم / وصالی که دست نداد

نمونه آن را می توان در دور دوم ریاست جمهوری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که با نخست وزیری دوباره میرحسین موسوی همراه شد، دید. در آن زمان با توجه به اختلافات سیاسی اعضای حزب جمهوری اسلامی، نمایندگان مجلس و اعضای جامعه روحانیت مبارز تهران بر سر انتخاب میرحسین موسوی، فضای سیاسی ایران به دو گروه چپ و راست تقسیم شد.

انتخابات مجلس سوم، تبلور رقابت این دو گروه سیاسی برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی بود. شاخه چپ حزب جمهوری اسلامی و مجمع روحانیون مبارز به عنوان طرفدار نخست وزیر موسوی و جامعه روحانیت مبارز و شاخه راست حزب جمهوری اسلامی به عنوان نماینده راست گرایان پای به عرصه انتخابات گذاشتند که نهایتا جناح چپ و مجمع روحانیون مبارز توانستند در سال 67، کرسی‌های قوه مقننه را در اختیار بگیرند.

میرحسین موسوی و طرفدارانش که اختلاف اساسی با نمایندگان مجلس دوم داشتند، در سال پایانی دولت خود به با توجه به استقرار مجلس سوم به دنبال اجرای برنامه‌های خود بود. با رحلت امام خمینی(ره) و انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبرجمهوری اسلامی، هاشمی رفسنجانی راهی قوه مجریه شد، تا دولت میرحسین بدون آنکه همراهی مجلس را با خود داشته باشد از دولت خداحافظی کند تا مجلس چپ، دوره خود را با ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی مرد نزدیک به هردو جناح سیاسی ایران طی کند.

هاشمی و مجلس پنجم/ اقلیتی قوی که شکل گرفت

اکبر هاشمی رفسنجانی که همیشه خود را مردی فراجناحی می‌دانست، در رویارویی با مجلس سوم و چهارم با مشکلاتی روبرو بود. فشار مجلس سوم به اعضای راست گرای کابینه هاشمی و حذف اعضای چپ دولت اول هاشمی از دولت دوم او با تلاش اعضای محافظه کار مجلس چهارم از جمله این مشکلات بود.

همین اختلاف نظرها باعث شده بود که اعضای دولت هاشمی به مدیریت کرباسچی، جهانگیری و فائزه هاشمی و چند تن دیگر از وزرای دولت سازندگی به فکر ایجاد یک حزب جدید با توجه به تفکر هاشمی رفسنجانی باشند. هاشمی رفسنجانی ابتدا مخالف تشکیل این حزب بود اما با توجه به اختلافاتی که میان او و اعضای جامعه روحانیت مبارز بر سر معرفی لیست برای انتخابات مجلس پنجم ایجاد شده بود وی در سال پایانی ریاست جمهوری خود و همزمان با برگزاری انتخابات مجلس پنجم، موافقت خود را با تشکیل حزب کارگزاران سازندگی متشکل از وزرا و طرفدران خود اعلام کرد و زمینه را برای تشکیل جبهه‌ای که نه راست باشد و نه چپ در ایران فراهم کرد تا نشان دهد جبهه سومی درایران با نام او درکنار دو قطب سیاسی ایران شکل گرفته است.

این حزب توانست در مجلس پنجم اقلیت قوی را به نام خود ثبت کند و فائزه هاشمی فرزند رئیس جمهور و اعضای اصلی این حزب توانست به عنوان نفرد دوم و بعد از علی اکبر ناطق نوری راهی مجلس پنجم شود. این حزب نقش بسزایی نیز در کابینه سید محمد خاتمی بازی کردند و افرادی همچون عطا الله مهاجرانی، مصطفی هاشمی طبا و اسحاق جهانگیری به صندلی‌های وزارت و معاونت دولت اصلاحات تکیه زدند.

سید محمد خاتمی و مجلس ششم/ فتح همزمان دو سنگر

طرفداران خاتمی شاید تنها جریانی بودند که توانستند بعد از فتح دولت، مجلسی همراه با دولت تشکیل دهند. سید محمد خاتمی و طرفدارن وی نیز بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در اولین حرکت خود با ایجاد یک جریان سیاسی به نام دوم خرداد، یک تحول را در فضای سیاسی ایران ایجاد کردند.

این جریان با تئوری‌های سعید حجاریان توانست در اولین حرکت خود بعد از پیروزی سید محمد خاتمی، راهی مجلس شورای اسلامی شود و بعد از دراختیار گرفتن قوه مجریه، قوه مقننه را نیز در اختیار خود بگیرد تا بهتر اهداف خود را عملیاتی کند. اصلاح‌طلبان در دومین اقدام خود، شورای شهر را بنا نهادند تا سومین نهاد جریان ساز را در اختیار خود قرار دهند تا دوران هشت ساله ریاست جمهوری خاتمی با تشکیل یک جریان سیاسی به نام دوم خرداد سپری شود.

احمدی نژاد و مجلس هشتم و نهم/ ناکام در همراهی با چاشنی دعواهای سیاسی

طرفداران احمدی نژاد و خود او هیچگاه نتوانست قوه مقننه را با خود همراه کند. او تمام تلاش خود را کرد که بعد از پایان مجلس هفتم، همچون خاتمی، مجلسی همراه با خود را شکل دهد اما تلاش او سرانجامی برای وی نداشت و نه تنها موافقین او راهی مجلس نشدند بلکه مخالفین او در اردوگاه اصول‌گرایی راهی کرسی‌های سبز مجلس شدند، تا زمینه دعواهای همیشگی دولت احمدی نژاد با مجلس‌های هشتم و نهم به ریاست لاریجانی شکل بگیرد.

احمدی نژاد را بعد از بنی صدر می‌توان تنها رئیس جمهوری از ایران نامید که هیچگاه نتوانست مجلس را با خود همراه کند. سوال از رئیس جمهور توسط نمایندگان مجلس برای اولین بار در زمان وی اتفاق افتاد. گرچه بنا به گفته مرتضی آقاتهرانی نماینده تهران ودبیرکل جبهه پایداری احمدی نژاد در بحبوحه انتخابات مجلس هشتم تلاش کرده بود با راضی کردن طیفی از هواداران و اطرافیانش آنها را روانه بهارستان کند تا اینگونه فضای مجلس را در اختیار داشته باشد.

حالا باید دید که طرفداران روحانی می‌توانند مجلسی همراه را با او را شکل بدهند یا مخالفان دولت کرسی‌های مجلس دهم را فتح خواهند کرد.